یکی از وظایف اصلی در بهینه‌ سازی سایت برای موتور جستجو، کمک به موتورهای جستجو برای درک بهتر محتوای وبسایت می‌باشد؛ به طوریکه بتوانند بهترین نتیجه را برای عبارت مورد جستجوی کاربر (Query) ارائه دهند. یکی از ویژگی های سایت های خوب از نظر سئو، این است که درک مطالب آنها باید برای گوگل ساده باشد، اما متاسفانه برخی وبسایت‌ها در اجرای این وظیفه ناموفق هستند؛ در راستای این امر یکی از رایج‌ترین مسائلی که اتفاق می‌افتد زمانی است که سایت دارای بیش از یک صفحه متمرکز بر روی کلمات کلیدی مشابه باشد.
هنگامی‌که این اتفاق می افتد، گوگل را مجبور می شود که تعیین کند چه صفحه‌ای بیشترین ارتباط را به کلمه کلیدی مورد جستجوی کاربر دارد. بنابراین گوگل یکی از این صفحات را برای نشان دادن در نتایج جستجو انتخاب خواهد کرد و ممکن است صفحه مورد نظر، آن موردی نباشد که شما بخواهید. به این آشفتگی موضوعی اصطلاحا «ناکارآمدی کلمات کلیدی (Keyword Cannibalization)» در حوزه سئو گفته می‌شود و به دلایل مختلف وضعیت ایده‌آلی نمی‌باشد. در این مقاله به چرایی آن می‌پردازیم و سپس نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد.

چرا ناکارآمدی کلمات کلیدی (Keyword Cannibalization) برای سئو خوب نیست؟

یکی از دلایل انجام روش‌های سئو داشتن کنترل بیشتر بر روی تجربه کاربری و بهتر آماده کردن وبسایت است. هنگامی که ما در جهت کمک به موتورهای جستجو برای انجام بهتر وظایف‌شان کار نمی‌کنیم (درک صفحات وب)؛ آنها کار بیشتری برای انجام دارند و نتیجه ارائه شده توسط آنها ممکن است ارجح نباشد.
دیاگرام زیر از کتابی به نام «هنر سئو» است که کمک می‌کند تا موضوع مرتبط با Keyword Cannibalization نشان داده شود:

داشتن کلمه کلیدی مشابه مورد نظر بر روی صفحات متعدد وبسایت باعث نمی‌شود که یک موتور جستجو فکر کند که سایت شما مرتبط‌تر برای آن واژه است. هنگامی که صفحات وب متعدد به نظر برسند بیش از حد شبیه هم شده‌اند و بنابراین می‌تواند در واقع سیگنال‌های منفی ارسال کند.

طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت

نتایج بهینه شدن صفحات متعدد برای کلمه کلیدی مشابه

کیفیت محتوای ضعیف: تصور کنید نوشتار کتاب به گونه‌ای باشد که به خوبی سازماندهی نشده و صفحات متعدد محتوای تکراری داشته باشد. این کتاب بدون شک یک کتاب هیجان انگیز نخواهد شد. شما می‌خواهید محتوای مفید و گیرا به کاربران وبسایت خود ارائه دهید، و برای انجام این کار لینک‌هایی جذب می‌کنید و به آن ارجاع می‌دهید. بهتر از همه گوگل به وبسایت‌هایی با محتوای باکیفیت و سازمان یافته پاداش می‌دهد.
ضعیف شدن لینک‌های خارجی: بیایید بگوییم که شما صفحات متعدد بر روی سایت خود در مورد موضوع کلی اسنوبردها (تخته پهن برای ورزش اسکی) دارید و همچنین سایت‌های خارجی متعدد دارید که به این صفحات مختلف در مورد اسنوبردها لینک شده‌اند. سایت شما در صورتی بهتر خواهد شد که همه این سایت‌ها به یک صفحه بر روی موضوع عمومی اسنوبردها لینک شوند تا با یکی شدن لینک به این موضوع ارزش آن بالا رود نه اینکه لینک میان صفحات متعدد وبسایت تقسیم شود.
ضعیف شدن لینک‌های داخلی و انکر تکست‌ها: هنگامی که صفحات متعدد موضوع یا کلمه کلیدی مشابه را هدف قرار می‌دهند، قادر نیستید حداکثر استفاده را از ارزش لینک‌های داخلی و انکر تکست‌‌ها برای اشاره به مرتبط‌ترین صفحه به موضوع (بهترین صفحه) بکنید.
پایین آمدن نرخ تبدیل: این احتمال هست که از صفحات متعدد در مورد موضوع مشابه، یک یا چندتا از این صفحات بهتر نسبت به دیگری تبدیل شوند (چنانچه به شما کمک کنند تا وبسایت‌تان به اهداف مورد نظر کسب و کار برسد). می‌توانید این تئوری را با نگاه بر داده خود در گوگل آنالیتیکز از جمله اهداف ردیابی (Tracking goals) یا ردیابی نرخ‌های تجارت الکترونیک (Ecommerce Conversions Tracking) یا با استفاده از ابزار Optimizely  امتحان کنید. بنابراین داشتن صفحات متعدد به دلیل نرخ تبدیل پایین‌تر با هدف قرار دادن ترافیک مشابه تلاش شما را به هدر می‌دهد. 

چگونه می‌توانیم ناکارآمدی کلمات کلیدی (Keyword Cannibalization) را بر طرف کنیم؟

راه‌حل این مشکل در تئوری ساده است، اما در عمل می‌تواند کار دشواری باشد. تمام کارهایی که در این زمینه باید انجام دهید به ساختاربندی سایت شما مربوط می شود.

1- تگ‌های موضوع تکراری را بررسی کنید
اولین تشخیص محتوا روی سایت شما شناسایی محل ناکارآمدی کلمات کلیدی (Keyword Cannibalization) روی داده است؛ سپس موضوعات ارجح سایت را بررسی کنید، چنانچه هر صفحه، یک موضوع (کلمه کلیدی) منحصر به فرد را مورد هدف قرار داده باشند.
ممکن است اولین شروع خود را با آسان‌ترین روش کشف یک مشکل، یعنی شناسایی تگ‌های عنوان تکراری یا مشکل‌دار در سراسر سایت شروع کنید. می‌توانید از یک خزشگر (crawler) وب از جمله Screaming Frog برای کمک به خودتان برای انجام کار استفاده کنید. این نوع ابزار سایت را کراول می‌کند و فایلی خروجی آن است که می‌توانید navigate کنید و با داشتن یک نگاه کلی از بالا بر روی همه اطلاعات متای صفحات از جمله تگ‌های عنوان را طبقه‌بندی کنید. 

فقط در فایل خروجی، ستون «تگ عنوان» طبقه‌بندی کنید و این ستون دیدن تگ‌های موضوع تکراری را آسان می‌کند. در صورتی که خروجی خزشگر را به صورت اکسل بارگذاری کردید می‌توانید از فیلترینگ برای دیدن چگونگی بسیاری از صفحات که در مورد موضوع خاص صحبت می‌کنند، استفاده کنید. هنگامی که مشکل هر بخش را شناسایی کردید می‌توانید بروزرسانی محتوای سایت را شروع کنید. 

 طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت طراحی سایت

2- ساختار طراحی شده سایت خود را سازماندهی مجدد کنید
در حالی که این کار ممکن است به اندازه سادگی برطرف کردن تگ‌های تکراری موضوع باشد ممکن است نیازمند یک بازسازی قوی‌تر در محتوای سایت باشد. بخصوص زمانی که بیشتر از یک صفحه در مورد یک موضوع دارید، احتمال دارد که لازم باشد متن صفحات مختلف را با هم ادغام کنید. یکی از روش‌هایی که می‌توانیم ساختار طراحی اطلاعات وبسایت را مجددا سازماندهی کنیم، در درجه اول توسط تصور کردن آنچه است که ساختار طراحی سازمان یافته شبیه خواهد بود، صفحاتی را در نظر بگیرید و کلمات کلیدی هدفی را که در حال حاضر دارید مشخص کنید. چنانچه مورد نیاز است دوباره آنها را گروه بندی کنید و ساختار جدید سایت خود را مجددا ترسیم کنید. برای اینکار ممکن است نیاز داشته باشید چند موضوع جدید بنویسید و به سایت اضافه کنید.

می‌توانید از ابزارهای بصری مختلف برای انجام اینکار یا حتی از یک spreadsheet ساده (نرم‌افزارهایی برای تبدیل داده کاربر به فرم جدولی و سپس آنها قادر به آنالیز و سازماندهی و انجام محاسبات روی این داده‌ها هستند) استفاده کنید.
در مثال نشان داده شده در تصویر بالا در صورتی که سایت شما اعتبار (authority) زیادی دارد گوگل ممکن است نشان دادن بیش از یک صفحه برای عبارت مورد جستجوی کاربر (Query) مانند اسنوبردها انتخاب کند. این یک مورد ناکارامدی (cannibalization) نیست. شما به وضوح عناوین را تفاوت قائل شدید (و همچنین به طور موفقیت آمیز محتوا را) چنانچه دیگر مشکلی نیست. 

در تصویر بالا، می‌توانید ساختار اطلاعاتی را که به خوبی سازماندهی شده را ببینید. یک صفحه اصلی با موضوع کلی وجود دارد و سپس صفحات حمایت کننده در مورد موضوعات مختلف فرعی در مورد آن موضوع اصلی نوشته می‌شود. این امر به گوگل کمک می‌کند بهترین صفحه را برای عبارت مورد جستجوی کاربر (Query) انتخاب کند و به کاربران کمک می‌کند تا سایت را به آسانی برای یافتن آنچه که به دنبال آن هستند navigate کنند.

نتیجه‌گیری

آیا وبسایت شما در مورد کلمات کلیدی مورد هدف ناکارامد (cannibalizing) شده است؟ برخی اوقات ممکن است با یک ابزار مناسب این کار اصلاح شود و با تلاش کمی این ناکارامدی کلمات کلیدی رفع شود؛ اما در مواقع دیگر، پروژه سازماندهی مجدد کلمات کلیدی و محتوا باید انجام شود. با این حال مهم نیست که سایت شما در کدام یک از این موقعیت‌هاست، زمانی ممکن است برای اصلاح این مشکل صرف شود و رفع آن می‌تواند برای استراتژی سئو سودمند باشد، کمک به موتور جستجو برای درک بهتر موضوع منحصر به فرد هر صفحه وب کند، بنابراین باعث افزایش توانایی شما در بیشتر نشان داده شدن در نتایج جستجو و نیز برای جستجو بیشتر می‌شود.